محمد بن علی بن موسی مشهور به امام جواد (علیهالسلام) و امام محمد تقی (۱۹۵-۲۲۰ق) امام نهم شیعیان است.
امام جواد (علیهالسلام) هفده سال امامت کرد که با حکومت مأمون عباسی و معتصم عباسی همزمان بود. کنیۀ او ابوجعفر و ملقب به جواد و ابنالرضا بود. ملقب شدن او به جواد را به علت کثرت بخشش و احسان او دانستهاند.
براساس نقل بیشتر منابع، امام جواد (علیهالسلام) در آخر ذیالقعده سال ۲۲۰ق در ۲۵سالگی، به شهادت رسید.
در میان امامان شیعه، وی جوانترین امام در هنگام شهادت بوده است.
او در کنار جدش موسی بن جعفر (علیهالسلام) در مقبرۀ قریش در کاظمین به خاک سپرده شد.
امام جواد (علیهالسلام) و احتجاج به غدیر
امام جواد (علیهالسلام) برای احیای حماسۀ غدیر اهتمام جدّی داشت.
ابن ابیعمیر میگوید حضرت جواد (علیهالسلام) در تفسیر آیۀ شریفۀ «یا ایهاالذین آمنوا اوفوا بالعقود: ای اهل ایمان! به عهدهای خود وفا کنید!»
فرمود: «پیامبر گرامی (صلیاللهعلیهوآله) در ده مکان به خلافت اشاره کرده است. سپس آیۀ «یا ایهاالذین آمنوا اوفوا بالعقود» نازل شد.» در توضیح این روایت باید گفت آیۀ یاد شده در اول سورۀ مائده است.
این سوره، آخرین سورهای است که بر قلب نبی اکرم (صلیاللهعلیهوآله) نازل شد. در این سوره، «آیۀ اکمال» و «آیۀ تبلیغ» که ناظر به واقعۀ غدیر است، وجود دارد. (۱)
تاکید امام جواد (علیهالسلام) بر لزوم امامت در هر عصر
روایت دیگری نیز از امام جواد (علیهالسلام) رسیده است: «یا معشر الشیعة خاصموا بسورة «انا انزلناه» فی لیلة القدر تفلحوا…
ای پیروان تشیع، با مخالفان امامت به سورۀ «انا انزلناه» استدلال کنید تا پیروز گردید.»
یعنی لزوم امامت در هر عصر و زمان را با این سوره ثابت کنید.
بپرسید از آنان که معنای این سوره چیست و نزول فرشتگان و عرضۀ مقدرات در شب قدر بر چه کسی است.
و امروز میزبان فرشتگان، جان جانان، بقیة الله الاعظم ارواحنا لتراب مقدمه الفداء است.(۲)
نقل روايت صحیح از پيامبر در غدير
نقل است مأمون پس از آنكه دخترش امالفضل را به زوجيت امام جواد (عليهالسلام) درآورد، روزى در مجلس با حضور آن حضرت و يحيى بن أكثم و گروه زيادى جمع بود.
یحیی بن اکثم میگوید: «اى زادۀ رسول خدا، نظر شما دربارۀ اين خبر چيست: روزى جبرئيل بر رسول خدا (صلىاللّهعليهوآله) فرود آمده و گفت: اى محمد، خداوند عزوجل سلامت رسانده و میفرمايد: از ابوبكر بپرس آيا از من راضى است چون من از او خشنودم؟»
حضرت فرمود: «من منكر فضل ابوبكر نيستم، ولى بر راوى اين خبر واجب است كه حديثش را با حديث ديگرى كه از آن حضرت (صلىاللّهعليهوآله) نقل شده مقابله كند كه در آخرين سفر حج فرمود: «دروغ بر من بسيار شده، و پس از من نيز زياد خواهد شد، پس هر كه از روى عمد بر من دروغى ببندد بايد جايگاه خود را در آتش قرار دهد، پس چون حديثى از من به شما رسيد آن را بر كتاب خدا و سنت من عرضه كنيد، پس هر چه موافق قرآن و سنّت من بود آن را برگيريد، و مخالف آن دو را نگيريد.»
اين خبرى كه تو نقل كردى با قرآن نمىخواند، خداوند متعال فرموده: « و همانا ما آدمى را آفريدهايم و آنچه را نفس او وسوسه مىكند مىدانيم، و ما به او از رگ گردن نزديکتريم» (سوره قاف آیه ۱۶)
اما بنا بر مفاد حدیث، راضی بودن یا نبودن ابوبكر بر خدا مخفى بوده و خواسته است که آن را از ابوبکر بپرسد. این مطلب به لحاظ عقلی محال است.... » (۳)
امام جواد (علیهالسلام) با این روش، تلاش میکرد تا معنا و اهمیت واقعۀ غدیر را برای مردم روشن کند و آنها را به اهمیت ولایت و امامت در اسلام آگاه کند.
منابع
- تفسیرقمی، ج ۱، ص ۱۶۰.
- اصول کافی، ج ۱، ص ۲۴۹، باب فی شان انا انزلناه فی لیلة القدر و تفسیرها، ح ۶
- الاحتجاج علاء اهل اللجاج (به کوشش الطبرسی)، ج ۱، ص ۱۳۸. ۲، ص. ۴۴۶
الاحتجاج / ترجمۀ جعفری، ج ۱، ص ۱۳۸. ۲، ص. ۵۱۹
یک پاسخ
سلام
خدا قوت
ممنون از آگاه سازی شما و تشکر بابت زحماتی که در این راستا متقبل شدید 🙏
لطفا متن را دوباره مطالعه بفرمایید تایپ آن نیاز به اصلاح دارد!