امیرالمؤمنین علیه‌السلام طبق دستور پیامبر در بستر ایشان خوابید تا جان ایشان حفظ شود. دشمنان وقتی او را در بستر دیدند، فکر کردند پیامبر فرار کرده است. خداوند در این باره آیه‌ای نازل کرد: “و مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْری نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ“.
آیه مورد بحث امروز آیه ۲۰۷ از سوره بقره می‌باشد:
خداوند در آیه ۲۰۷ از سوره بقره می‌فرماید:
«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْري نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللهِ وَ أللهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ؛
بعضى از مردم [با ایمان و فداکار، همچون على در «لیلهْ‌المبیت» به هنگام خفتن در جایگاه پیغمبر] جان خود را به‌خاطر خشنودى خدا مى‌فروشند؛ و خداوند نسبت به همه‌ی بندگان مهربان است.»
حضرت زین العابدین علیه‌السلام
- امام سجاد علیه‌السلام فرمودند: این آیه، در شأن حضرت امیرالمومنین علی علیه‌السلام هنگامی‌که در بستر رسول‌خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله خوابید، نازل شده است.[۱]
- از امام سجاد علیه‌السلام نقل شده است: «اوّلین کسی که جان خود را [در راه رضای خدا] فروخت (دست از جان خود شست)، علیّ‌بن‌ابی‌طالب علیه‌السلام بود. مشرکین [وقتی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله را در بستر خود ندیدند] در پی [قتل] رسول‌خدا پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله رفتند و امیرالمومنین علی علیه‌السلام از بستر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله برخاست.»[۲]
امام هادی علیه‌السلام
[امام عسکری علیه‌السلام از پدرش که ایشان در روز غدیر أمیرالمؤمنین را این‌گونه زیارت می‌نمود نقل کرده است:] سلام بر تو ای امیرمؤمنین! و ای سرور اوصیاء! …آنگاه که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله تو را امر فرمود که شب در بسترش دراز بکشی و جانت را برای محافظت از ایشان سپرگردانی، تو خواسته‌ی ایشان را به سرعت اجابت نمودی و خودت را برای کشته‌شدن آماده کردی. پس خداوند متعال، با بیان این آیه ؛وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللهِ؛ فرمانبری تو را قدر نهاد و زیبایی کارت را واضح و آشکار نمود.»[۳]
از ابن‌عباس رحمةاللهعلیه نقل شده است:
«پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله به امیرالمومنین علی علیه‌السلام فرمان داد که در بستر ایشان بخوابد و پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله رفت. علی‌بن‌ابی‌طالب علیه‌السلام بُرد سبز پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله را بر خود کشید و خوابید. برخی از دشمنان گفتند: «حمله کنید». برخی دیگر گفتند: «اکنون که خوابیده است و اگر می‌خواست بگریزد تاکنون گریخته بود». و چون صبح شد امیرالمومنین علی علیه‌السلام برخاست. او را گرفتند و گفتند: «همراهت کجاست»؟ گفت: «نمی‌دانم» و خداوند متعال در مورد خوابیدن امیرالمومنین علی علیه‌السلام در بستر رسول خاتم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله این آیه را نازل فرمود: وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْری نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللهِ.»[۴]
امیرالمومنین علیه‌السلام
ایشان فرمودند: »مراد از این آیه هر شخصی است که در راه امر به معروف و نهی از منکر کشته شود.«[۵]
علی‌بن‌ابراهیم رحمةاللهعلیه نیز گفته است:
«منظور، امیرالمؤمنین علیه‌السلام است.»[۶]
[۱] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۰۸ / بحارالأنوار، ج۱۹، ص۵۴/ الأمالی للطوسی، ص۴۴۶.
[۲] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۰۸ / المناقب، ج۲، ص۶۴ / شواهدالتنزیل، ج۱، ص۱۳۰.
[۳] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۰۸ بحارالأنوار، ج۹۷، ص۳۶۷.
[۴] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۰۸/ روضهْ الواعظین، ج۱، ص۱۰۷
[۵] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۱۰/ وسایل الشیعه، ج۱۵، ص۱۴۳/ مستدرک الوسایل، ج۱۲، ص۱۷۹.
[۶] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۱۰۸ بحارالأنوار، ج۳۶، ص۴۰/ القمی، ج۱، ص۷۰/ نورالثقلین/ البرهان.
