آنچه در ذیل میآید، چکیدهای از سیره و زندگانی امیرالمؤمنین علیهالسلام است.
- نام: علی بن ابیطالب عليهالسلام
- نام پدر: أبو طالب، عبد مناف و عمران
- نام مادر: فاطمه بنت اسد بن هاشم
- نام جد: عبدالمطلب بن هاشم
- نام برادران: طالب، عقيل، جعفر
- نام خواهران: ام هانی، جمانه
- تاریخ و محل میلاد: امیرالمؤمنین عليهالسلام در روز جمعه، مصادف با سیزدهم ماه رجب در کعبه مکرمه، سی سال پس از مولد حضرت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله به دنیا آمد.
- اسلام آوردن: او نخستین کسی است که اسلام آورد.
- معروفترین همسران: فاطمة الزهراء عليهاالسلام، ام البنين بنت حزام بن خالد بن دارم الكلابيه، ليلى بنت مسعود الدارميه، اسماء بنت عميس الخثعميه، خوله بنت جعفر بن قيس الخثعميه، ام حبيب بنت ربيعه، ام سعيد بنت عروه بن مسعود الثقفي.
- فرزندان پسر: حسن عليهالسلام، حسين عليهالسلام، محسن، محمد (مکنی به ابو قاسم و معروف به ابن حنفيه)، عباس (اباالفضل)، عمرو، جعفر، عثمان، عبدالله، محمد اصغر (مكنّى به أبوبكر) عبيدالله، عون و يحيى.
- فرزندان دختر: زينب كبرى سلاماللهعلیها، زينب صغرى (مکنی به ام كلثوم)، رقيه، ام حسن، رمله، نفيسه، رقيه صغرى، ام هاني، ام كرام جمانه (مکنی به ام جعفر)، امامه، ام سلمه، ميمونه، خديجه و فاطمه.
- کنیههای امیرالمؤمنین عليهالسلام: ابو حسن، ابو حسين، ابو سبطين، ابو ريحانتين، ابو تراب، این کنیهای است که رسول خدا صلىاللهعليهوآله به امیرالمؤمنین عليهالسلام دادند.
- ألقاب امیرالمؤمنین عليهالسلام: اميرالمؤمنين، مرتضى، وصی، حيدر، يعسوب مؤمنين، يعسوب دين.
- ویژگی های امیرالمؤمنین علیهالسلام
- امیرالمؤمنین عليهالسلام در کعبه مکرمه زاده شد که هیچکس پیش از ایشان در آن مکان مبارک زاده نشده بود.
2- آن زمان که پیامبر صلىاللهعليهوآله میان مسلمانان برادری برقرار کرد، خود با امیرالمؤمنین عليهالسلام، پیمان برادری بست.
3- ایشان پرچمدار پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله است.
4- پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله فرماندهی نبردها را به امیرالمؤمنین عليهالسلام میسپرد.
5- امیرالمؤمنین عليهالسلام آیات و مضامین سوره توبه را از سوی حضرت پیامبر صلیاللهعلیهوآله به گوش مردم رساند.
- بيعت امیرالمؤمنین علیهالسلام: در روز هشتم ذیحجه سال دهم هجری، در غدیر خم به دستور رسول خدا صلیاللهعلیهوآله ، مردم با امیرالمؤمنین علیهالسلام برای جانشینی بیعت کردند، اما در ذیحجه سال 35 هجری به خلافت رسیدند.
- محل خلافت: كوفه.
- شاعران امیرالمؤمنین علیهالسلام: نجاشي، أعور الشني.
- نقش روی خاتم: الله الملک وعلی عبده.
- جنگها: جمل، صفين، نهروان.
- پرچم: پرچم رسول الله صلیاللهعليهوآله.
- آثار: نهج البلاغه.
- با عبد الله بن أبي رافع نامه نوشت.
- شهادت امیرالمؤمنین علیهالسلام: امیرالمؤمنین علیهالسلام با ضربه «عبدالرحمن بن ملجم مرادی خارجی» در شب نوزدهم ماه مبارک رمضان سال چهل هجری، درحالی که در مسجد کوفه به نماز صبح ایستاده بودند، در بستر افتادند و در شب بیستویکم همان ماه به شهادت رسیدند.
- مرقد مقدس امیرالمؤمنین علیهالسلام: امام حسن عليهالسلام در منطقه «الغری» یا همان نجف اشرف، پیکر پاک حضرت را به خاک سپردند و برای تقیه از خوارج و معاویه، آن مزار را مخفی نگاه داشتند تا اینکه امروز مزار مقدس حضرت در بزرگی و والایی و علو، با آسمان تاخت میزند.