آیه مورد بحث امروز آیه ۸ از سوره تغابن میباشد:
خداوند در آیه ۸ از سوره تغابن میفرماید:
« فَآمِنُوا بِاللهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِي أَنْزَلْنا وَ اللهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ؛ حال كه چنين است، به خدا و پيامبرش و نورى كه نازل كردهايم ايمان بياوريد؛ و [بدانيد] خدا به آنچه انجام مىدهيد آگاه است.»
امام موسی کاظم علیهالسلام
محمّدبنفضیل از امام کاظم علیهالسلام روایت میکند: از ایشان دربارهی سخن خداوند عزّوجلّ: آنان میخواهند نور خدا را با دهان خود خاموش سازند. (صف/۸). پرسیدم. فرمود: «میخواهند ولایت امیرالمؤمنین علیهالسلام را با گفتار باطل [و طعن و مسخرهکردن] خاموش کنند». عرض کردم: «منظور از سخن خداوند تعالی: ولی خدا نور خود را کامل میکند. (صف/۸) چیست»؟ فرمود: «و خداوند امامت را به اتمام میرساند، و امامت همان نور است، و این همان چیزی است که در سخن خداوند متعال آمده است فَآمِنُوا بِاللهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِی أَنزَلْنَا فرمود: «النُّور همان امام است».[۱]
امام محمد باقر علیهالسلام
ابوخالد کابلی گوید: از امام باقر علیهالسلام دربارهی سخن خداوند عزّوجلّ فَآمِنُوا بِاللهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِی أَنزَلْنَا پرسیدم. فرمود: «به خدا سوگند، ای اباخالد! النُّور همانا ائمّه علیهمالسلام هستند، ای اباخالد! نور امام در قلوب مؤمنین از نور آفتاب درخشان در روز روشن بیشتر است، و آنها هستند که قلوب مؤمنین را نورانی میکنند، و خداوند نور آنها را از هرکسی که بخواهد میپوشاند، پس قلبهای آن تاریک میشود و با آن ظلمت، دل آنها را میپوشاند.»[۲]
مولای متقیان امیرالمومنین علی علیهالسلام
از امیرالمومنین علیهالسلام دربارهی اقسام نور در قرآن پرسیدند، فرمود: «نور قرآن است، نور اسمی از اسمهای خدای تعالی است، نور روشنایی است، نور ماه است و نور نورانیّت مؤمن است و آن پیروی [از خدا و جانشینان او] است که در روز قیامت بهوسیلهی آن لباسی از نور میپوشد و نور در جاهایی از تورات، انجیل و قرآن حجّت خدای عزّوجلّ بر بندگانش است و او معصوم است. در سخن خدای تعالی فَآمِنُوا بِاللهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِی أَنزَلْنَا منظور خداوند سبحانه، قرآن و همهی اوصیای معصوم هستند که حاملان (حافظان) کتاب خدای عزّوجلّ، خزانهداران او و مفسّران [کلام] او هستند که خداوند در کتابش آنها را ستود.»[۳]
علیبنابراهیم رحمةاللهعلیه
منظور از وَ النُّورِ الَّذِی أَنْزَلْنا به عقیدهی بیشتر مفسّران قرآن است. علیبنابراهیم رحمة اللهعلیه میگوید: «وَ النُّورِ الَّذِی أَنزَلْنَا امیرالمؤمنین علیهالسلام است.»[۴]
ابنعباس رحمةاللهعلیه
از ایشان نقل شده است: «همانا منظور از نور در این آیه ولایت امیرالمؤمنین علی علیهالسلام است.»[۵]
منابع
[۱] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۰۰ / الکافی، ج۱، ص۱۹۵/بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۳۶/تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۶۶۱/ نورالثقلین؛ «بتفاوت لفظی»/ بحارالأنوار، ج۶۴، ص۵۵.
[۲] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۰۲ / الکافی، ج۱، ص۱۹۴/ بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۰۸/ القمی، ج۲، ص۳۷۱/ المناقب، ج۳، ص۸۱.
[۳] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۰۲ / بحارالأنوار، ج۹۰، ص۲۱.
[۴] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۰۲ / بحارالأنوار، ج۶۴، ص۵۴.
[۵] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۰۲ الصراط المستقیم، ج۱، ص۲۹۶.