قرآن کریم از امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در آیات متعددی چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم یاد کرده است:
– آیۀ «ولایت» : «جز اين نيست كه، ولی شما خداست و رسول او و آنان كه ايمان آورده‌اند، همان ايمان آورندگانی كه اقامۀ نماز و ادای زكات می‌كنند، درحالی‌كه، در ركوع نمازند.» (۱)
شأن نزول این آیه در مورد امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) است. (۲)
– آیۀ «تبلیغ» : «ای فرستادۀ ما، آنچه از ناحيۀ پروردگار به تو نازل شده است، را برسان و اگر نرسانی، اصلاً پيغام پروردگار را نرسانده‌ای و خدا تو را از (شر) مردم نگه می‌دارد؛ زيرا خدا كافران را هدايت نمی‌کند.» (۳)
این آیه در روز غدیر نازل شده و به این معناست که ای رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله)، آنچه از فضایل علی بن ابی‌طالب (عليه‌السلام) از نزد خدا نازل شده است، را ابلاغ کن و برسان.(۴)
– آیۀ «تطهیر» : «خدا جز اين منظور ندارد كه، پليدی را از شما اهل‌بيت بزداید و آن‌طور كه خود می‌داند، شما را پاک كند.»(۵)
این آیه در شأن رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) و امیرالمؤمنین (عليه‌السلام) و فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) و امام حسن و حسین (علیهما‌السلام) نازل شد.(۶)
– آیۀ «مودت» : «بگو من از شما در برابر رسالتم مزدی طلب نمی‌كنم، به‌جز مودت نسبت به نزدیکانم.»(۷)
این آیه در شأن اهل‌بیت (علیهم‌السلام) یعنی امیرالمؤمنین (عليه‌السلام) و فاطمه (سلام‌الله‌علیها) و امام حسن و امام حسین (علیهما‌السلام) نازل شده است که اصحاب کساء هستند.(۸)
– آیۀ «لیلة المَبیت» : «و بعضی ديگرند كه جان خود را در برابر خوشنودی خدا می‌فروشند و خدا نسبت به بندگان رئوف است.»(۹)
این آیه در شأن امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) نازل شده است، هنگامی که پیامبر (صلیاللهعلیهوآله)، امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) را برای پرداخت دین‌ها و بازگرداندن امانت‌ها در مکه گذاشتند و امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در بستر ایشان خوابیدند.(۱۰)
– آیۀ «مباهله» : «به ايشان بگو بيایيد، ما فرزندان خود و شما فرزندان خود را، ما زنان خود و شما زنان خود را، ما نفس خود و شما نفس خود را بخوانيم و سپس مباهله كنيم، و دوری از رحمت خدا را برای دروغگويان كه يا ما هستیم يا شما، درخواست كنيم.»(۱۱)
در این آیه رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله)، امیرالمؤمنین (عليه‌السلام) و فاطمه (سلام‌الله‌علیها) و امام حسن و حسین (علیهما‌السلام) را دعوت کردند.(۱۲)
– آیۀ «توبه» : «و آدم از پروردگار خود سخنانی فراگرفت و خدا او را ببخشيد كه وی بخشنده و رحيم است.»(۱۳)
به حق پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله)، امیرالمؤمنین (عليه‌السلام)، حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) و امام حسن و امام حسین (علیهما‌السلام) دعا و درخواست کن. (۱۴)
– آیۀ «ابتلای ابراهیم» : «گفت: من تو را امام خواهم كرد، ابراهيم گفت: از ذريه‌ام نيز كسانی را به امامت برسان، فرمود: عهد من به ستمگران نمی‌رسد.»(۱۵)
پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) فرمودند: «این دعا به من و برادرم، علی رسید که حتی لحظه‌ای برای بتی سجده نکردیم و خداوند مرا نبی و علی را جانشین من قرار داد.»(۱۶)
– آيۀ «وُدّ» : «كسانی كه ايمان آورده و كارهای شايسته كرده‌اند، خدای رحمان برای آنها محبتی قرار خواهد داد.»(۱۷)
ولایت امیرالمؤمنين (علیه‌السلام) همان محبت است.(۱۸)
– آیۀ «هادی» : «تو فقط بيم‌رسانی و هر گروهی را رهبری هست.»(۱۹)
از امام باقر (علیه‌السلام) دربارۀ این آیه پرسیده شد، ایشان فرمودند: «رسول الله (صلیاللهعلیهوآله) منذر (بیم‌دهنده، انذار‌دهنده) و «علی» هدایتگر و هر امامی «هادی»، قرنی است که در آن زیست می‌کند.»(۲۰)
منابع
- مائده: آیه ۵۵.
- اقتصاد طوسی: ص۱۹۸.
- مائده: آیه ۶۷.
- روضة المتقين: ج۱، ص۲۴۵.
- احزاب: آیه ۳۳.
- معتبر: ج۱، ص۲۳.
- شوری: آیه ۲۳.
- وافی: ج۳، ص۹۰۳.
- بقره: آیه ۲۰۷.
- روضة الواعظين: ص۱۰۴.
- آل عمران: آیه ۶۱.
- مصباح المتهجد: ص۷۵۹.
- بقره : آیه ۳۷.
- كافی: ج۸، ص۳۰۵.
- بقره: آیه ۱۲۴.
- امالی: ص۳۷۹.
- مریم : آیه ۹۶.
- كافی: ج۱، ص۴۳۱.
- رعد: آیه ۷.
- هداية الامه: ج۱، ص۱۵.
