قرآن کریم از امیرالمؤمنین علیه‌السلام در آیات متعددی چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم یاد کرده است:
– آیه «ولایت»: «جز اين نيست كه ولی شما خداست و رسول او و آنان‌كه ايمان آورده‌اند، همان ايمان آورندگانی كه اقامه نماز و ادای زكات می‌كنند، درحالی كه در ركوع نمازند.»[۱] شأن نزول این آیه در مورد امیرالمؤمنین علیه‌السلام است.[۲]
– آیه «تبلیغ»: «ای فرستاده ما آنچه از ناحيه پروردگار به تو نازل شده است، را برسان و اگر نرسانی، اصلا پيغام پروردگار را نرسانده‌ای و خدا تو را از (شر) مردم نگه می‌دارد، زيرا خدا كافران را هدايت نمی‌کند.»[۳] آیه در روز غدیر نازل شده و به این معناست که ای رسول خدا، آنچه از فضایل علی بن أبی‌طالب امیرالمؤمنین عليه‌السلام از نزد خدا نازل شده است، را ابلاغ کن و برسان.[۴]
– آیه «تطهیر»: «خدا جز اين منظور ندارد كه پليدی را از شما اهل‌بيت ببرد و آن طور كه خود می‌داند، پاك‌تان كند.»[۵] این آیه در شأن رسول خدا صلی‌علیه‌وآله و امیرالمؤمنین عليه‌السلام و فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها و امام حسن و امام حسین علیهما‌السلام نازل شد.[۶]
– آیه «مودت»: «بگو من از شما در برابر رسالتم مزدی طلب نمی‌كنم، به جز مودت نسبت به اقرباء».[۷] این آیه در شأن اهل‌بیت علیهم‌السلام یعنی امیرالمؤمنین عليه‌السلام و فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها و امام حسن و امام حسین علیهما‌السلام نازل شده است که اصحاب کساء هستند.[۸]
– آیه «لیلة المَبیت»: «و بعضی ديگرند كه جان خود را در برابر خوشنودی خدا می‌فروشند و خدا نسبت به بندگان رؤوف است».[۹] این آیه در شأن امیرالمؤمنین علیه‌السلام نازل شده است، هنگامی‌که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، امیرالمؤمنین علیه‌السلام را برای قضای دین و استرداد امانت‌ها در مکه گذاشتند و امیرالمؤمنین علیه‌السلام در بستر ایشان خوابیدند.[۱۰]
– آیه «مباهله»: «به ايشان بگو بيایيد، ما فرزندان خود و شما فرزندان خود را، ما زنان خود و شما زنان خود را، ما نفس خود و شما نفس خود را بخوانيم و سپس مباهله كنيم و دوری از رحمت خدا را برای دروغگويان كه يا مائيم يا شما، درخواست كنيم».[۱۱] در این آیه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله امیرالمؤمنین عليه‌السلام و فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها و امام حسن و امام حسین علیهما‌السلام را دعوت کردند.[۱۲]
– آیه «توبه»: «و آدم از پروردگار خود سخنانی فرا گرفت و خدا او را ببخشيد كه وی بخشنده و رحيم است».[۱۳] به حق صلی‌الله‌علیه‌وآله، امیرالمؤمنین عليه‌السلام و فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها و امام حسن و امام حسین علیهما‌السلام مسئلت کن. [۱۴]
– آیه «ابتلای ابراهیم»: «گفت: من تو را امام خواهم كرد، ابراهيم گفت: از ذريه‌ام نيز كسانی را به امامت برسان، فرمود: عهد من به ستمگران نمی‌رسد.»[۱۵] پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: «این دعا به من و برادرم، “علی” رسید که حتی لحظه‌ای برای بتی سجده نکردیم و خداوند مرا نبی و “علی” را جانشین من قرار داد.»[۱۶]
– آيه «وُدّ»: «كسانی‌كه ايمان آورده و كارهای شايسته كرده‌اند، خدای رحمان برای آنها محبتی قرار خواهد داد».[۱۷] ولایت امیرالمؤمنين علیه‌السلام همان محبت است.[۱۸]
– آیه «هادی»: «تو فقط بيم‌رسانی و هر گروهی را رهبری هست».[۱۹] از امام باقر علیه‌السلام درباره این آیه پرسیده شد، ایشان فرمودند: «رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله منذر (بیم دهنده، انذار دهنده) و “علی” هدایتگر و هر امامی هادی قرنی است که در آن زیست می‌کند.»[۱۰]
