درباره مدت زندگی حضرت صدیقه سلام‌الله‌علیها، پس از شهادت پدر بزرگوارشان، در منابع حدیثی و تاریخی نظرات متفاوتی گزارش شده است. همه این قول‌ها، تاریخ شهادت آن حضرت را بر اساس فاصله میان شهادت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله تا شهادت ایشان محاسبه و ذکر کرده‌اند.
قول‌های تاریخی در مورد روز شهادت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها
مرحوم انصاری زنجانی، هجده قول مختلف درباره مدت زمان حیات حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها پس از شهادت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، همراه با منابع و مآخذ آن‌ها نقل کرده است.[۱]
قول اول: سی روز
قول دوم: چهل روز
قول سوم: چهل‌وپنج روز
قول چهارم: شصت روز
قول پنجم: هفتاد روز
قول ششم: هفتادودو روز
قول هفتم: هفتادوپنج روز
قول هشتم: هشتادوپنج روز
قول نهم: نود روز
قول دهم: نودوپنج روز
قول یازدهم: صد روز
قول دوازدهم: صدوبیست روز
قول سیزدهم: صدوبیست و دو روز
قول چهاردهم: صد‌وهفتاد روز
قول پانزدهم: صدوهفتادوهشت روز
قول شانزدهم: صدوهشتاد روز
قول هفدهم: دویست‌وده روز
قول هجدهم: دویست‌وچهل روز
البته در برخی از روایات آمده است که مدت بیماری فاطمه سلام‌الله‌علیها، چهل روز طول کشید؛ مانند روایت روضه‌واعظین و روایتی که علامه مجلسی از برخی کتابهای «مناقب» نقل کرده است.[۲]
اشاره پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به شهادت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها
جابر بن عبدالله انصاری از سلمان فارسی روایت می‌کند:
روزی عرض کردیم: «یا رسول‌الله، خلیفه بعد شما کیست تا او را بشناسیم؟»
به من فرمود: «ای سلمان! ابوذر، مقداد و ابوایوب انصاری را نزد من بیاور، در حالی که‌ام سَلَمه همسر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله پشت در بود، سپس به ما فرمود: «گواه باشید و سخن مرا بفهمید که علی‌بن‌ابی‌طالب علیه‌السلام وصی من و وارث من و ادا کننده وام من و وعده‌های من است.
و او فاروق (فرق گذارنده) بین حق و باطل و یعسوب (زنبور عسل نری که دیگر زنبورها از او پیروی کنند) مؤمنان و پیشوای متقین و فرمانده روسفید غرقه در نور و کسی است که فردای قیامت پرچمدار رب‌العالمین است؛ و او و پس از او دو پسرش.
سپس از نسل فرزندم حسین، نُه تن که جملگی هادی و مهدی‌اند تا روز قیامت. من از اینکه اُمّتم امامت برادرم را انکار کنند و بر علیه او همدست شوند و به او ستم روا دارند و حقّش را از او بگیرند، به خدا شکایت می‌برم.»
سلمان گوید: “به حضرت عرض کردیم: «یا رسول‌الله، آیا به راستی چنین خواهد شد؟”
فرمود: “آری، او مظلوم کشته خواهد شد، پس از اینکه وجودش را مالامال از غیظ و غضب کنند و در آن حال او را شکیبا یابند.»
سلمان گوید: «چون فاطمه سلام‌الله‌علیها این سخنان را شنید گریان آمد و از پشت پرده وارد شد، پس رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله به او فرمود: “دخترم، چه چیزی تو را به گریه انداخته است؟»
فرماید: «سخنانی را که درباره عموزاده‌ام و پسرانم فرمودی شنیدم.»
فرمود: «تو نیز مورد ستم قرار خواهی گرفت و حقّت را از تو می‌گیرند و تو اولین کسی از اهل‌بیت هستی که پس از من، بعد از چهل روز به من ملحق می‌شوی.
ای فاطمه، من با هرکس با تو آشتی باشد، آشتی هستم و با هرکس که با تو از در جنگ درآید، در جنگم. تو را به خدا می‌سپارم و به جبرئیل و صالح مؤمنان.»
سلمان گوید: «عرض کردم: یا رسول‌الله، «صالح مؤمنان» کیست؟»
فرمود: “علی‌بن‌ابی‌طالب”.»[۳][۴][۵][۶]
شهادت ۴۰ روز بعد از رفتن پدر
مرحوم ابن شهرآشوب در کتاب «مناقب» می‌گوید: «برخی گفته‌اند شهادت فاطمه سلام‌الله‌علیها، چهل روز پس از شهادت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله اتفاق افتاد و این قول صحیح‌تر از قول‌های دیگر است و بر همین اساس می‌گوید: “فاطمه سلام‌الله‌علیها در شب یکشنبه سیزدهم ربیع الاخر از دنیا رفت و مرحوم اربلی هم در «کشف الغمّه» چنین قولی نقل کرده چنانکه علامه مجلسی نیز از برخی کتابها آن را حکایت نموده است.[۷][۸][۹]
این روایت در عتبات عالیات عراق تحت عنوان فاطمیه اولی مورد توجه است و عزاداری در حرم‌های مطهر کربلا، نجف، کاظمین و سامرا برقرار است.
دو قول دیگر ۷۵ روز و ۹۵ روز پس از شهادت رسول خاتم در عتبات عالیات به عنوان فاطمیه ثانیه و فاطمیه ثالثه اقامه عزا می‌شود.
منابع
[۱] موسوعه کبری عن فاطمه زهراء (انصاری زنجانی، إسماعیل)/ج ۱۰/ص ۳۷۹
[۲] بحارالانوار، چ ۴۳، ص ۱۹۱ و ۱۷۸
[۳] یقین/ص ۴۸۷/ج ۱۹۵
[۴] بحارالانوار/ج ۳۶/ص ۲۶۴/ح ۸۵
[۵] عوالم العلوم/ج ۱۵/ص ۱۲۷/ح ۵۰
[۶] موسوعه کبری عن فاطمه زهراء /ج ۱۰/ص ۱۱/القول الثانی: بعد أربعین یوما/ح ۱
[۷] مناقب ابن شهرآشوب، ج ۳، ص ۳۷۵
[۸] کشف‌الغمه، ج ۲، ص ۱۲۶
[۹] بحارالانوار، چ ۴۳، ص ۲۱۵
