دیدگاه امیرالمؤمنین علیهالسلام در وقایعی که به دنبال شهادت خاتم پیامبران صلیاللهعلیهوآله رخ داد، به ویژه وقایع حمله به خانه حضرت و تحریف جانشینی ایشان از مسیر حق و حقیقت، موضعی غیرحساب شده توسط ایشان نبود.
امیرالمؤمنین علیهالسلام جز با وحی الهی جاری بر زبان پیامبراکرم صلیاللهعلیهوآله موضعی اتخاذ نکردند و این از مواضع طبیعی حضرت بود.
اما در حوادثی مانند حمله به خانه حضرتش و تحریف امامت از مسیر درست آن و تغییر بسیاری از احکام شریعت، بیشک امری مقدر از آسمانهاست، چون این رخدادها، رخدادهایی بودند که موجودیت اسلام ضربه میزدند، بنابراین موضعگیری درباره آنها نیز باید که موضعی آسمانی باشد.[۱]
در كتاب «سليم بن قيس هلالی» آمده است:
«اشعث بن قیس به امیرالمؤمنین علیهالسلام گفت: “چه چیزشما را آن هنگام که افرادی از بنی تمیم بن مره و بنی عدی و بنی امیه نزد شما آمدند، از جنگ با آنان منع کرد؟ از وقتی به عراق آمدهاید، خطبهای نخواندهاید، مگر آنکه قبل از پایین آمدن از منبر فرموده باشید: “به خدا قسم که من از خود مردم به آنان سزاوارترم و از زمان شهادت رسول خداصلیاللهعلیهوآله همواره مظلوم واقع شدم.” پس با وجود مظلومیت چه چیز شما از مبارزه منع کرد؟”
امام فرمودند: “ای پسر قیس ، گفتی و حالا پاسخت را بشنو، آنچه مرا منع کرد، ترس و اکراه از دیدار از خداوند نبود، من داناتر به آن هستم که آنچه نزد پروردگار است، از دنیا و متعلقاتش بهتر است، اما آنچه مرا منع کرد، امر و پیمان رسول خدا صلیاللهعلیهوآله با من بود.
رسول الله صلیاللهعلیهوآله مرا از آنچه امت پس از ایشان با من میکنند، خبر داده بود و رفتار امت را بیش از آنچه از آن باخبر بودم، ندیدم و یقین من به سخنان رسول الله صلیاللهعلیهوآله از آنچه دیدم و شاهد بودم، بیشتر است.”
به رسول خدا صلیاللهعلیهوآله عرض کردم: “وقتی چنین شد، چه وصیتی به من دارید؟” فرمودند:”اگریارانی یافتی، با آنان جهاد کن، وگرنه دست نگهدار و جان خود را حفظ کن تا برای برپایی دین و کتاب و سنت من یارانی پیدا کنی.”»