آیه مورد بحث امروز آیه ۱ از سوره شرح می‌باشد:
خداوند در آیه ۱ از سوره شرح می‌فرماید:
«أَ لَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ ؛
آيا ما سينه‌ی تو را گشاده نساختيم؟»
یعنی خداوند فرمود:
«حضرت “علی“ علیه السلام را وصی تو قرار دادیم، هنگامی‌که مکّه فتح شد و قریشیان به اسلام گرویدند، خداوند سینه‌ی پیامبر اکرم را گشود و کارها را برایش آسان نمود.»
پیامبر خاتم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله
روایت شده است: حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌و‌آله آیه‌ی “أَ فَمَنْ شَرَحَ اللهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ فَهُوَ عَلی نُورٍ مِنْ رَبِّهِ،” (زمر/۲۲) را قرائت نمود، فرمود: «این نوری است که خداوند در دل مؤمن می‌افکند، پس سینه‌اش گشاده گردد». عرض کردند: «آیا این نشانه‌ای هم دارد تا به آن شناخته گردد»؟ فرمود: «آری! بازگشت به خانه‌ی جاوید و دوری از خانه‌ی فریب و آمادگی برای مرگ قبل از آمدنش.»[۱]
امام جعفر صادق علیه‌السلام
- جمیل و حسن‌بن‌راشد از امام صادق علیه‌السلام درباره‌ی کلام خداوند عزّوجلّ “أَلَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ” نقل کرده‌اند که فرمود: «با ولایت امیرمؤمنان حضرت علی علیه‌السلام».[۲]
- همچنین از امام باقر و امام صادق علیهاالسلام نیز نقل شده است: «أَلَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ؛ آیا تو را آگاه نکردیم که وصیّ تو کیست؟ پس او را یاریگر تو و خوارکننده‌ی دشمنت قرار دادیم.»[۳]
- سلیمان گوید: از امام صادق درباره کلام خداوند متعال”أَلَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ پرسیدم. ایشان فرمود: «با حضرت امیرالمومنین علی علیه‌السلام، پس او را وصی خود قرار داده است.»[۴]
علی‌بن‌موسی‌الرضا علیه‌السلام
این امام همام در رابطه با این آیه فرموده اند: «أَ لَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَک؛ ای محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله! آیا “علی” علیه‌السلام را وصی تو قرار ندادم؟»[۵]
علی‌بن‌ابراهیم (رحمةالله‌علیه)
از ایشان درباره این آیه نقل شده است: «أَلَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ؛ [یعنی خداوند فرمود:] “با حضرت “علی” علیه‌السلام، و او را وصی تو قرار دادیم”. هنگامی‌که مکّه فتح شد و قریشیان به اسلام گرویدند، خداوند سینه‌ی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله را گشود و کارها را برایش آسان نمود.»[۶]
منابع
[۱] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۹۴ / روضه الواعظین، ج۲، ص۴۴۸.
[۲] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۹۴/ بحارالأنوار، ج۳۶، ص۹۵/ بصایرالدرجات، ص۷۲.
[۳] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۹۴ بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۳۴/ بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۳۴/ المناقب، ج۳، ص۲۳، فیه: «کذلّ» بدل «یذلّ»/ فرات الکوفی، ص۵۷۴.
[۴] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۹۴ / بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۳۵/ تأویل الآیات الظاهرهْ، ص۷۸۶.
[۵] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۹۴ / بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۳۴/ المناقب، ج۳، ص۲۳.
[۶] تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۱۹۴ / بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۳۳/ القمی، ج۲، ص۴۲۸، فیه: «سرّه» بدل «سیدّه»/ نورالثقلین/ البرهان، فیه: «سرّه» بدل «سیدّه».
