یکی از مسائلی که در نهج البلاغه درباره حضرت مهدی علیه‌السلام آمده مسئله یاران و کارگزاران دولت کریمه آن حضرت است.
امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در وصفشان فرمودند: «نه از نسل‌های گذشته کسی از آنان پیشی گرفته و نه از آیندگان کسی به مقام والای آنها می‌رسد.»[۱]
یاران امام زمان علیه‌السلام چند دسته‌اند؛ دسته اول، همان سیصد و سیزده برگزیده‌ای هستند که به عنوان یاران خاص حضرت شناخته می‌شوند.
آنان فرماندهان لشکر الهی امام عصر عجل‌الله‌فرجه هستند که به هنگام ظهور، در کنار منجی آخرالزمان خواهند بود.
روایت حضرت امیرالمومنین علیه‌السلام از نحوه جمع شدن یاران حضرت
حاکم نیشابوری، محدث مشهور اهل سنت، در کتاب خود می‌نویسد: «روزی در مورد مهدی موعود عجل‌الله‌فرجه از امیرالمومنین‌علی‌علیه‌السلام سوال شد.
حضرت چند مرتبه بر پشت دست خود زدند و فرمودند: هنگامی که مهدی ظهور کند یارانش همانند ابرها فرا می‌رسند و خداوند قلب‌های آنان را به هم نزدیک می‌کند.
آن مردان خدا، کسی را حقیر نمی‌دانند و تعدادشان به عدد اصحاب بدر و هم عدد یاران طالوت نبی که از رودخانه آب ننوشیدند و گذر کردند، است.»[۲]
ویژگی های خاص یاران مهدی موعود عجل‌الله‌فرجه
آگاهی سیاسی
یاران حضرت مهدی عجل‌الله‌فرجه دارای فهم سیاسی قوی و توان تحلیل مسائل و وقایع هستند برخی روایات، این ویژگی یاران امام زمان عجل‌الله‌فرجه را به قندیل‌هایی تشبیه کرده که دل‌های یاران حضرت را روشن می‌کند .[۳]
امیرالمومنین علی علیه‌السلام در خصوص این افراد می‌فرمایند: «یاوران دین خدا، کسانی هستند که شمشیرها را در راه حق آماده کردند و بصیرتی را که در کار دین داشتند، ظاهر کردند. طاعت پروردگارشان را پذیرفتند و فرمان واعظ خود را شنیدند .»[۴]
ولایتمداری
یاران حضرت ولی عصرعجل‌الله‌فرجه، امام خود را به شایستگی می‌شناسند و به او اعتقاد دارند.
امیرالمومنین علی علیه‌السلام آنان را چنین نصیحت فرموده‌اند: «به اهل بیت پیامبرتان نگاه کنید و به هر سو که می‌روند، دنباله‌رو آنان باشید. اگر ایستادند، بایستید و اگر برخاستند، شما نیز برخیزید. از آنان پیشی نگیرید که گمراه می‌شوید و از آنان عقب نمانید که هلاک می‌شوید .»[۵]
آمادگی روحی و معنوی
حضرت امیرمؤمنان علیه السلام در تبیین سیمای توحیدی و معنوی یاران حضرت مهدی علیه‌السلام می فرماید:
«ویحاً للطالقانِ، فاِنَّ للّه عزّوجل بها کنوزاً لیست من ذهب ولکن بها رجالٌ مؤمنونَ عَرفوا اللّهَ حقَّ معرفتِه و هم انصار المهدی فی آخرِالزمان»[۶]
«خداوند در سرزمین طالقان گنجینه هایی دارد که از طلا و نقره نیستند، بلکه مردان مؤمن اند که خدا را خوب می شناسند و آن ها یاران مهدی در آخرالزمان هستند.»
آمادگی در زمینه نظامی
امیرمؤمنان علیه‌السلام از کارگزاران دولت حضرت مهدی علیه‌السلام چنین یاد می کند:
«ثُمَّ لیشخذنَّ فیها قومٌ شخَذَ القینَ النّصلَ، تجلّی بالتنزیل ابصارهم، و یرمی بالتفسیر فی مسامعهم و یغبقون کأسَ الحکمةِ بعدالصبوحِ»[۷]
«سپس گروهی برای در هم کوبیدن فتنه ها آماده می گردند، و چون شمشیرها صیقل می خورند، دیده هایشان با قرآن روشنایی می گیرند و در گوش هایشان تفسیر قرآن طنین افکنده و در صبحگاهان و شامگاهان جام های حکمت سر می کشند.»
چون سنّت الهی بر آن است که کارها از راه عادی و مجرای معمولی و طبیعی انجام گیرند، بدین روی در روایات، بر قدرت شمشیر حضرت مهدی(علیه السلام) اصرار شده و در رهاورد بزرگان اهل معرفت نیز از شمشیر حضرت مهدی(علیه السلام) زیاد سخن به میان آمده است.[۸]
این مسئله حکایت از آن دارد که اجرای عدالت و اصلاح جامعه بشری در زمان ظهور حضرت مهدی علیه‌السلام، نیازمند قدرت و توان برتر و بالاتری است و حضرت با یاران پر صلابت و پر تلاش وارد صحنه اصلاح و هدایت بشر می شود.
در روایتی از حضرت امیرمؤمنان علیه‌السلام رسیده که یاران حضرت مهدی علیه‌السلام همه جوان و پرطراوت هستند:
«اصحابُ المهدی شبابٌ ولا کهلَ فیهم»[۸]
یاران مهدی همه جوان هستند و پیرمردی در میان آنان نیست.
در روایتی دیگر آمده است: «یک رزمنده از یاران حضرت مهدی(علیه السلام) برابر چهل نفر قدرت دارد و قلب هر کدام از آن ها از کوه آهن سخت تر است و هرگاه در برابر کوه آهن قرار گیرند آن را متلاشی می کنند.»[۱۰]
در یک جمله می توان گفت: یاران حضرت مهدی علیه السلام کسانی اند که خود صالح هستند و به اصلاح دیگران قیام می کنند و از این راه، جامعه صالح جهانی پدید آمده و وعده الهی، که حکومت و وراثت زمین را از آن صالحان دانسته است، به تحقق خواهد پیوست. [۱۱]
منبع:
[۱]. قاضی نورالله تستری، احقاق الحق، ناشر: مکتبه آیت الله مرعشی، قم- ۱۴۰۹ ه، ج ۲۹، ص ۵۶۴؛ «قال: کنّا عند علیّ … لم یسبقهم الأولون و لا یدرکهم الآخرون»
[۲]. حاکم نیشابوری، المستدرک، ناشر: دار الکتب العلمیة- بیروت، سال چاپ ۱۴۱۱ ه، ج ۴، ص ۵۹۶؛ «کنّا عند علیّ رضی اللّه عنه، … جاوزوا معه النهر.»
[۳]. مجلسی، بحار الأنوار، دار إحیاء التراث العربی – بیروت، چاپ: دوم، ۱۴۰۳ ه، ج ۵۲، ص ۳۰۸؛ «کَأَنَ قُلُوبَهُمُ الْقَنَادِیل»
[۴]. مجلسی، بحار الأنوار، ج ۲۹، ص ۶۱۶؛ «حَمَلُوا بَصَائِرَهُمْ … بِأَمْرِ وَاعِظِهِم»
[۵]. صبحی صالح، نهج‌البلاغه، ناشر: قم، مرکز البحوث الاسلامیه- ۱۳۷۴ ش، خ ۹۷، ج ۱، ص ۱۴۳؛ «انْظُرُوا أَهْلَ بَیْتِ نَبِیِّکُمْ … لاَ تَتَأَخَّرُوا عَنْهُمْ فَتَهْلِکُوا.»
[۶] نهج البلاغه، خطبه ۱۵۰.
[۷] محمدبن یوسف شافعی، البیان فی اخبار صاحب الزمان، باب ۵، ص ۱۵ (این کتاب ضمن جلد ۲ الزام الناصب، تألیف شیخ علی یزدی حائری چاپ شده است.)
[۸] محمدبن علی محی الدین بن عربی، فتوحات مکیّه، بیروت، دارصادر، ج ۳، باب ۳۶۶، ص ۳۳۶.
[۹] منتخب الاثر، فصل ۸، باب ۱، ص ۶۱۲.
[۱۰] همان، باب ۲، ص ۶۱۳.
[۱۱ انبیاء: ۱۰۵.
