«زیارت غدیریه» یکی از دو یادگار ارزشمند امام هادی علیه‌السلام است که در دورانی که ائمه علیهم‌السلام و فضائل و جایگاه ایشان رو به فراموشی می‌رفت، ویژگی‌های ممتاز حضرت امیرالمومنین علیه‌السلام را به زیبایی و در حد کمال با بیان زیارت، معرفی نموده است.
زندگانی امام دهم شیعیان، حضرت امام هادی علیه السلام، علی رغم مجاهدت‌های ایشان در تبلیغ شیعه و مدیریت شیعیان، تا کنون کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. شهادت امام هادی علیه‌السلام بهانه ای است که به بازخوانی دوران آن امام همام و نقش برجسته ایشان در زنده نگه داشتن نام مولای متقیان حضرت امیرالمومنین علیه‌السلام به وسیله اثر ارزشمند«زیارت غدیریه»بپردازیم.
نگاهی به موضوع و زمان زیارت غدیریه
یکی از زیارات منقول از جانب اهل بیت علیهم‌السلام که شاید کمتر مورد توجه قرار گرفته باشد،«زیارت غدیریه» یا زیارت امیرالمؤمنین علیه‌السلام در روز عید غدیرخم است که امام هادی علیه‌السلام آن را به ما آموخته‌اند.
در میان اعمال روز غدیر، نماز عید غدیر و زیارت غدیریه سفارش خاصی دارد؛ البته این دو عمل، اختصاصی به این روز ندارند و در روایت آمده که در روزهای دیگر هم انجام می گیرد.
در سالی که معتصم امام علیه‌السلام را از مدینه به سامرا فراخواند، ایشان به زیارت حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام در نجف اشرف رفته و این زیارت را قرائت کردند که در ضمن آن یکصد و پنجاه فضیلت از فضائل حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام بیان فرموده و از برخی مشکلات سیاسی و اجتماعی که ایشان را آزرده کرده بود، سخن گفتند.
این زیارت مفصل که آن را شیخ مفید نقل می‌کند، در حقیقت در یک نگاه، زندگانی امیرالمؤمنین علیه‌السلام را از دوران مکه گرفته تا جنگ‌های مهم مدینه، از واقعه غدیر تا ماجرای غصب فدک، از دوران خلافت آن حضرت تا شهادت ایشان و … به دقت به تصویر می‌کشد و در جای جای خویش ضمن تطبیق حوادث تاریخی با آیات مرتبط قرآنی، پرده از فضائل اخلاقی مولای متقیان بر می‌گشاید.
امام هادی علیه‌السلام در این زیارت از حدود ۸۰ آیه و ۱۸ حدیث نبوی بهره برده اند و وقایعی که در تاریخ اسلام به آن اذعان دارند را به عنوان سندی محکم برای اثبات ولایت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام را به شیواترین و بهترین روش ممکن بیان می کنند.
امام هادی علیه السلام در ضمن زیارت با ترسیم مظلومیت امام علی علیه السلام و هشدار به مردم، آنان را از خواب غفلت بیدار می‌کند.
این زیارت که در میان ما شیعیان ناشناخته است در مفاتیح الجنان در بخش اعمال عید غدیر ذکر شده است.
زیارت غدیریه در نگاه بزرگان
مرحوم شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان در مورد این زیارت نوشته اند: روایت شده به خواندن آن زیارت، در هر وقت و هر کجا که شخص باشد.
ایشان در مورد زیارت شریف غدیریه می نویسد: در تمامی زیارات مأثوره، زیارتی به این درجه از صحت و اعتبار و قوت سند پیدا نمی شود.
مرحوم شیخ عباس قمی، کتاب دیگری به نام «هدیه الزائرین» دارد. وی در این کتاب در زمینه اتقان سند و استحکام صدور این زیارت می نویسد: شیخ جلیل محمد بن المشهدى یکى از بزرگان علما است. وی در مزار کبیر براى این زیارت شریف، سند بسیار معتبرى ذکر نموده که کمتر خبرى به قوت سند او می‌رسد… .
از ابى القاسم حسین بن روح و عثمان بن سعید عَمرى از ابى محمد حسن بن على العسکرى از پدرش امام هادى علیه السلام و این سلسله شریف، همه از اعیان علما و شیوخ طائفه و رؤساى مذهب اند و جناب ابوالقاسم حسین بن روح و عثمان بن سعید، هر دو از نواب امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) هستند و بعد از تأمل معلوم می شود که در تمام زیارات مأثوره، زیارتى به این وجه از صحت و اعتبار و قوت سند پیدا نمی شود.
آیت الله نوری همدانی هم در دیدار ستاد اعتکاف با معظّم له، ضمن خواستار نگارش شرح بر این زیارت و زیارت جامعه کبیره خاطرنشان کردند: نگارش شرح و توضیح برای این دو زیارتنامه، خدمت بزرگی است؛مخصوصاً در دنیای کنونی که متأسفانه با سرمایه گذاری های دنیای کفر و پول های عربستان سعودی و قطر، سلفی ها و تکفیری ها پر و بال یافته اند.
حجت الاسلام والمسلمین شیخ نجم الدین طبسی هم در جلسه درس خود که در سایت وی نیز آمده است، درباره این زیارت شریف گفته اند: بند بند و کلمه به کلمه زیارت غدیریه امام هادی علیه‌السلام را مطالعه کنید. که از زیارات صحیح و به سندهای معتبر رسیده است. «السّلام علیک یا دین الله القویم و صراطه المستقیم. اشهد انّ الشّاکّ فیک ما آمن بالرّسول الامین». بند بند و کلمه به کلمه اش را مطالعه کنید است.
در شرایط سخت امام هادی علیه السلام بود. …این زیارت را بخوانید؛ ثواب آن جای خود، فضایل بسیاری از فضایل مولا در آن آمده است. کلمه به کلمه اش را مطالعه کنید. «دین الله القویم و صراطه المستقیم» تا می رسد به این که: «انّ الشّاک فیک» نه تنها قبول نداشته باشد؛ بلکه تنها شک هم کهدر مورد حضرت بکند: «ما آمن بالرّسول الامین» به رسول امین ایمان نیاورده است.
حجت الاسلام حامد کاشانی نیز در سفارش به خواندن زیارت غدیریه به نکات جالبی اشاره کرده اند:امام هادی علیه‌السلام مداح امیرالمؤمنین علیه‌السلاماست. وقتی خواستند حضرت را به عراق بیاورند، امام بر سر قبر امیر المؤمنین علیه‌السلام رفتند، زیارت غدیر -که در مفاتیح وجود دارد و سند آن هم صحیح است- را خواندند. آن‌جا ۱۵۰ مورد از فضیلت‌های امیر المؤمنین علیه‌السلام را بیان کردند.
امام هادی علیه‌السلام در اوج حرمت و احترامی که داشت، هزینه داشت که بخواهد برای امیر المؤمنین تبلیغ کند.
چون بخش زیادی از دوران امامت امام هادی علیه‌السلام در دوران متوکّل بود. متوکّل جشنواره می‌گرفت در مورد اینکه هر کسی بهتر علی بن ابیطالب را مسخره کند! در این شرایط حرف زدن از امیر المؤمنین هزینه دارد.امام هادی علیه‌السلام به جای اینکه خود را حفظ کند خود را خرج حقیقت کردند.
مرحوم حاج شیخ عباس آخرِ این زیارت خیلی صحیح می‌فرماید که این فقط برای روز غدیر نیست، زیارت غدیر مانند زیارتِ عاشورا که روز عاشورا مصداقِ بارز و أتَم و أکملِ آن است، بله، بهترین جا برای این زیارت هم روز غدیر در حرم امیرالمؤمنین علیه‌السلام است، اما می‌شود این زیارت را همیشه خواند، این عبارات عباراتِ معارفی است، مرحوم حاج شیخ عباس می‌فرماید: همیشه می‌توان این زیارت را خواند.
یکی از کارهایی که امام هادی علیه السلام سعی کردند در این زیارت جا بیندازند این است که هر فقره‌ای که در سلام می‌خواهد شروع کنند با «السَّلامُ عَلَیکَیا أمِیرَالْمُؤْمِنِینْ» شروع می‌کنند. در این زیارت غدیریه پُر تکرارترین عبارتی که حضرت هادی روحی له الفداه در آن استفاده کرده‌اند «امیرالمؤمنین» است! چون در خودِ واژه‌ی «امیرالمؤمنین» همه چیز هست، هم فضائلِ حضرت است، هم نفیِ امارتِ دیگران است، هم ولایت است و هم برائت! همه چیز در آن هست!
